در اوایل دهه 70 میلادی که دانشمندان در تلاش برای ساخت بهترین محاسبهگر (کامپیوتر)های کنونی با ابزارهای کارآمد بودند، شرکت HP رایانه کاملی به نام اِچ پی 9800 طراحی کرد. این کامپیوتر علاوه بر اینکه کار یک محاسبهگر عادی را انجام میداد، با دارا بودن لوازم جانبی کامپیوتر همچون نمایشگر، کیبورد و پرینتر شباهت زیادی به کامپیوترهای مدرن فعلی داشت و فعالیتهای بیشتری نسبت به محاسبهگرهای قبلی انجام میداد.
قبل از عرضه شدن اچ پی 9800، هیچ رایانهای وجود نداشت که لوازم جانبی کامپیوتر را یکجا داشته باشد. اما پس از اختراع این محصول، کامپیوترهایی همچون آیبیام ۵۱۰۰ و اپل لیسا بوجود آمدند که علاوه بر داشتن لوازم جانبی کامپیوتر، قابلیت حمل آنها آسانتر بود و عمر مفید بیشتری نسبت به بقیه کامپیوترها داشتند.
از آنجایی که لوازم جانبی کامپیوتر از مهمترین ابزارهایی هستند که بدون آنها نمیتوان از کامپیوتر بطور بهینه استفاده کرد، به همین دلیل نداشتن شناخت کافی از این ابزارها ممکن است باعث سختی کار و عقب افتادن بسیاری از فعالیتها شود. لوازم جانبی کامپیوتر، با گسترش قابلیتها و امکانات کامپیوتر، زمینه را برای بهرهوری بیشتر و استفاده بهینهتر از این ابزار قدرتمند فراهم میکنند. در این مقاله به بررسی انواع لوازم جانبی کامپیوتر و تأثیر آنها بر عملکرد کامپیوتر خواهیم پرداخت.
لوازم جانبی کامپیوتر چیست؟
لوازم جانبی کامپیوتر، از جمله قطعاتی هستند که امکان استفاده از کامپیوتر را فراهم میکنند و برای انجام فعالیتهای مختلف از جمله کارهای روزمره یا کاربردهای حرفهای بسیار اهمیت دارند. لوازم جانبی کامپیوتر دنیای گستردهای از تجهیزات را شامل میشود که هر کدام به منظور کاربرد خاصی طراحی شدهاند. از جمله این تجهیزات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- لوازم جانبی ورودی مثل کیبورد، ماوس(موس)، اسکنر، وبکم
- لوازم جانبی خروجی مثل مانیتور، پرینتر، بلندگو
- لوازم جانبی ذخیرهسازی مثل هارد دیسک، فلش مموری
- لوازم جانبی شبکه مثل مودم، روتر و کارت شبکه
- لوازم جانبی ارتباطی مثل هدست، میکروفون، هدفون، ایرفون
- تجهیزات جانبی مثل کیف لپتاپ، موس پد، محافظ صفحه نمایش
بررسی جامع انواع لوازم جانبی کامپیوتر: از ضروری تا تخصصی
مانیتور:

مانیتور یا نمایشگر، یک وسیله خروجی تصویری است که اطلاعات و تصاویر تولید شده توسط پردازنده گرافیکی کامپیوتر را نمایش میدهد. این دستگاه از نظر ظاهری شبیه به تلویزیون است، اما اختلافات زیادی با آن دارد. مانیتورها معمولاً دارای رزولوشن و وضوح تصویر بالاتری نسبت به تلویزیونها هستند و برای فعالیتهای مختلف کامپیوتری مانند مرور وب، تایپ، برنامهنویسی و بازیهای کامپیوتری مناسبتر هستند.
کیبورد:

کیبورد یا صفحه کلید، یک وسیله ورودی جانبی برای کامپیوتر است که به شما امکان میدهد تا متن را تایپ کنید، دستورات را وارد کنید و با کامپیوتر ارتباط برقرار کنید. کیبورد مشابه یک ماشین تحریر است و از دکمههای مختلف تشکیل شده که وظیفهی خاصی را انجام میدهند. کیبوردها از مجموعهای دکمه تشکیل شدهاند که هر کدام وظیفهی خاصی را بر عهده دارند. فشردن هر دکمه، سیگنال الکتریکی منحصربهفردی را به کامپیوتر ارسال میکند که توسط سیستمعامل و برنامههای مختلف تفسیر و اجرا میشود.
ماوس(موس):

ماوس (موس) یک دستگاه جانبی کامپیوتر است که به کاربر امکان میدهد تا با حرکت دادن آن روی سطحی صاف، مکاننما (cursor) را روی صفحه نمایش جابهجا کند و با کلیک کردن دکمههای آن، دستورات مختلف را اجرا کند. ماوس از حسگرهای اپتیکال یا لیزری برای ردیابی حرکت خود استفاده میکند. این حسگرها، اطلاعات مربوط به جابهجایی ماوس را به رایانه ارسال میکنند و سیستمعامل و برنامهها از این اطلاعات برای حرکت مکاننما روی صفحه نمایش استفاده میکنند.
اسکنر:

اسکنر یا پویشگر، یک دستگاه ورودی جانبی برای رایانه است که تصاویر، متون و دستنوشتهها را به صورت نوری اسکن میکند و آنها را به فرمت دیجیتال تبدیل میکند. تصاویر دیجیتالی را میتوان در کامپیوتر ذخیره، مشاهده و ویرایش کرد؛ همچنین میتوان آنها را به اشتراک گذاشت. اسکنرها از یک منبع نور، یک حسگر و یک سیستم انتقال دهنده برای اسکن تصاویر استفاده میکنند. منبع نور، نور را به سطح سند یا تصویر میتاباند و حسگر، نور بازتاب شده از سند را به سیگنال الکتریکی تبدیل میکند. سیستم انتقال دهنده، این سیگنالها را به رایانه ارسال میکند و رایانه آنها را به تصویر دیجیتال تبدیل میکند.
وبکم:

وبکم یا دوربین وب، یک دوربین دیجیتال کوچک است که به رایانه شما متصل میشود و به شما امکان میدهد تا تصاویر و ویدئوهای زنده را از خودتان و محیط اطرافتان به اشتراک بگذارید. وبکمها کاربردهای مختلفی در زمینههای مختلف از جمله تماسهای تصویری، آموزش آنلاین، کنفرانسهای ویدئویی، ضبط ویدیو و استریمینگ زنده دارند. وبکمها از یک لنز، یک حسگر تصویر و یک سیستم انتقال دهنده برای ضبط تصاویر و ویدئوها استفاده میکنند. لنز، تصاویر را بر روی حسگر تصویر متمرکز میکند و حسگر تصویر، تصاویر را به سیگنال الکتریکی تبدیل میکند. سیستم انتقال دهنده، این سیگنالها را به کامپیوتر ارسال میکند و کامپیوتر آنها را به تصاویر و ویدئوهای دیجیتال تبدیل میکند.
میکروفون:

میکروفون، دستگاهی است که صوت را به سیگنال الکتریکی تبدیل میکند. این سیگنالها میتوانند ضبط شوند، تقویت شوند و یا به صورت زنده به گوش شنوندگان برسند. میکروفونها کاربردهای گستردهای در زمینههای مختلف از جمله ضبط صدا، گفتار، موسیقی، پادکست، کنفرانسهای ویدئویی و تماسهای صوتی دارند. میکروفونها از یک دیافراگم، یک آهنربا و یک سیمپیچ برای تبدیل صوت به سیگنال الکتریکی استفاده میکنند. دیافراگم، لرزشهای صوتی را دریافت کرده و آهنربا، این لرزشها را به میدان مغناطیسی تبدیل میکند. سپس سیمپیچ، میدان مغناطیسی را به سیگنال الکتریکی تبدیل میکند.
پرینتر:

پرینتر یا چاپگر، دستگاهی جانبی برای رایانه است که متن، تصویر و گرافیک را بر روی کاغذ چاپ میکند. پرینترها کاربردهای گستردهای در زمینههای مختلف از جمله چاپ اسناد، عکسها، بروشورها، کارتهای ویزیت و موارد دیگر دارند. پرینترها از یک هِد چاپ، یک سیستم انتقال دهنده کاغذ و یک سیستم کنترل برای چاپ تصاویر و متن بر روی کاغذ استفاده میکنند. هد چاپ، جوهر یا تونر را بر روی کاغذ میپاشد. سیستم انتقال دهنده کاغذ، کاغذ را به زیر هد چاپ هدایت میکند. در نهایت این پروسه باعث ثبت اطلاعات بر روی کاغذ میشود.
اسپیکر:

بلندگو یا اسپیکر (Speaker) دستگاهی است که انرژی الکتریکی را به صوت تبدیل میکند. از بلندگو به همراه تقویتکننده، برای بلندتر کردن صدا استفاده میشود. واژه بلندگو ممکن است تنها به یک مبدّل یا به سیستمی شامل چندین تقویتکننده و همچنین دیگر قطعات الکترونیکی گفته شود. بلندگوها از مجموعهای از درایورها (Driver) تشکیل شدهاند که هر کدام وظیفهی خاصی را بر عهده دارند. درایورها با حرکت دیافراگم خود، ارتعاشات صوتی را در هوا ایجاد میکنند. این ارتعاشات به گوش انسان میرسند و به عنوان صدا درک میشوند.
هارد دیسک:

هارد دیسک یا دیسک سخت (Hard Disk Drive) با نام اختصاری HDD، یک دستگاه ذخیرهسازی است که برای ذخیرهسازی دادههای پردازشی کامپیوتر، مورد استفاده قرار میگیرد. سیستم عامل، نرمافزارها و فایلهای مربوطه، همگی در هارد دیسک ذخیره میشوند. استفاده از لفظ “Hard” یا “سخت” در نام هارد دیسک به دلیل مکانیکی بودن این نوع حافظه است. هارد دیسک از چندین دیسک یا پلاتر تشکیل شده که اطلاعات به صورت مغناطیسی روی آنها ذخیره میشوند.
فلش مموری:

فلش مموری یا حافظه فلش، یک حافظه جانبی کوچک و قابل حمل است که برای ذخیرهسازی و انتقال دادهها به کار میرود. این وسیله کاربردی، از فناوری فلش استفاده میکند که حافظهای غیرفرار و قابل بازنویسی است. فلش مموری از فناوری ترانزیستورهای اثر میدانی (FET) برای ذخیرهسازی دادهها استفاده میکند. این ترانزیستورها میتوانند در دو حالت روشن و خاموش قرار بگیرند که به ترتیب نشاندهنده 0 و 1 در سیستم باینری هستند.
روتر:

روتر یا مسیریاب، دستگاهی است که وظیفهی هدایت و مسیریابی بستههای داده را در شبکههای کامپیوتری بر عهده دارد. به عبارت دیگر، روتر ترافیک شبکه را مدیریت میکند و بستهها را به مقصد صحیح خود میرساند. به عبارتی روتر بستههای داده را از فرستنده دریافت میکند و آدرس IP مقصد را در هدر بسته بررسی میکند. سپس با استفاده از جدول مسیریابی، بهترین مسیر را برای ارسال بسته به مقصد انتخاب میکند.
هاب یو اس بی:

هاب یو اس بی یا USB Hub، دستگاهی است که به شما امکان میدهد تعداد پورتهای USB موجود در کامپیوتر یا لپتاپ خود را افزایش دهید. به عبارت دیگر، هاب یو اس بی یک تقسیمکننده برای پورتهای USB میباشد. این وسیله از یک کنترلر و چندین پورت USB تشکیل شده و کنترل وظیفهی مدیریت ترافیک دادهها بین پورتهای USB را بر عهده دارد.
هدست:

هدست، ترکیبی از هدفون و میکروفون است که برای ارتباطات، بازیهای کامپیوتری و… به کار میرود. این وسیله کاربردی، به شما امکان میدهد تا به موسیقی گوش دهید، تماس برقرار کنید، در کنفرانسهای آنلاین شرکت کنید و بازی کنید. هدستها در انواع مختلفی مانند سیمی، بیسیم، روگوشی، داخل گوشی و با میکروفونهای مختلف موجود هستند.
مزایای استفاده از لوازم جانبی کامپیوتر
افزایش کارایی: | با استفاده از لوازم جانبی کارآمد، میتوان سرعت و دقت انجام وظایف را به طور قابل توجهی ارتقا داد. |
بهبود تجربه کاربری: | استفاده از لوازم جانبی متناسب با نیازها، تجربه کاربری لذتبخشتر و آسانتر را فراهم میکند. |
شخصی سازی کامپیوتر: | کاربران میتوانند با انتخاب لوازم جانبی مورد علاقه خود، کامپیوتر خود را به سلیقه شخصی خود تجهیز کنند. |
برآورده کردن نیازهای خاص: | لوازم جانبی متنوع، امکان پاسخگویی به نیازهای تخصصی و منحصر به فرد کاربران را فراهم میکنند. |
اصول انتخاب لوازم جانبی مناسب
انتخاب صحیح لوازم جانبی، مستلزم توجه به چند اصل کلیدی است:
- نیازسنجی: پیش از انتخاب هرگونه لوازم جانبی، ضروری است که نیازها و کاربردهای مورد نظر خود را به طور دقیق مشخص کنید.
- بودجه: تنوع قیمتی گسترده در میان لوازم جانبی، لزوم تعیین بودجه و تناسب آن با انتخابهای نهایی را آشکار میکند.
- کیفیت: توجه به کیفیت ساخت و برند معتبر، تضمینی برای عمر طولانیتر و کارایی مطلوبتر لوازم جانبی خواهد بود.
اصول انتخاب لوازم جانبی سازگار با کامپیوتر و سیستم عامل مورد استفاده، از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری میکند. با انتخاب آگاهانه و استفاده از لوازم جانبی مناسب، میتوان به طور چشمگیری کارایی و تجربه کاربری کامپیوتر را ارتقا داد و از مزایای متعدد آن بهرهمند شد.
فروشگاه هامیا (Hamiya) با ضمانت کیفیت محصولات و گارانتی معتبر، میتواند نیازهای شما را در خرید انواع محصولات دیجیتال برآورده کرده و همچنین با ارائه مشاوره پیش از خرید، به شما کمک میکند تا بهترین انتخاب را داشته باشید.
اگر محتوای ما برایتان جذاب بود و چیزی از آن آموختید، لطفاً لحظهای وقت بگذارید و این چند خط را بخوانید:
ما گروهی کوچک و مستقل از دوستداران علم و فناوری هستیم که تنها با حمایتهای شما میتوانیم به راه خود ادامه دهیم. اگر محتوای ما را مفید یافتید و مایلید از ما حمایت کنید، سادهترین و مستقیمترین راه، کمک مالی از طریق لینک دونیت در پایین صفحه است.
اما اگر به هر دلیلی امکان حمایت مالی ندارید، همراهی شما به شکلهای دیگر هم برای ما ارزشمند است. با معرفی ما به دوستانتان، لایک، کامنت یا هر نوع تعامل دیگر، میتوانید در این مسیر کنار ما باشید و یاریمان کنید. ❤️