همه ما پیر می شویم، اما پیری زودرس زمانی است که سریعتر از آنچه باید اتفاق می‌افتد. علت معمولاً عوامل محیطی و سبک زندگی است. شایع‌ترین نشانه های پیری زودرس در پوست شما ظاهر می‌شود، با چین و چروک، لکه های پیری، خشکی یا از دست دادن رنگ پوست. عادات سبک زندگی سالم می‌تواند به توقف و جلوگیری از پیری زودرس بیشتر کمک کند.
پیری زودرس پوست چیست؟
از دیدگاه مولکولی، بدن انسان مملو از تلومرها یا بخش‌هایی از ساختارهای پروتئین DNA در انتهای کروموزوم‌ها است. تلومرها به حفظ اطلاعات ژنتیکی کمک می‌کنند که شما را جوان و شاداب نگه می‌دارد. با تقسیم هر سلول، مقداری از تلومر از بین می‌رود، اگرچه آنزیمی به نام تلومراز به جبران آن کمک می‌کند. با گذشت زمان، تلومرها به طور طبیعی با افزایش سن کوتاه می‌شوند و DNA شما را در معرض آسیب قرار می‌دهند و در نهایت از بین‌می روند.
این فرآیند به عنوان پیری ذاتی شناخته می‌شود (گاهی اوقات پیری زمانی نامیده می‌شود). این برای هر فردی منحصر به فرد است زیرا کاملاً به ژنتیک شما مرتبط است.
با این حال، برخی از عوامل محیطی و رفتاری می‌توانند روند کوتاه شدن تلومر را تسریع کنند که DNA شما را مستعد آسیب می‌کند. این پیری بیرونی نامیده می‌شود.
در نتیجه، پیری زودرس می‌تواند مدت‌ها قبل از انتظار شروع شود. به عبارت دیگر، ساعت بیولوژیکی شما از ساعت زمانی شما پیشرفته‌تر است. عوامل قابل کنترل مانند استرس، سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض نور خورشید همگی می‌توانند در تسریع پیری بیرونی نقش داشته باشند.
علائم و نشانه های پیری زودرس پوست در جوانان
با گذشت زمان، بدن ما به طور طبیعی پیر می‌شود. پیری زودرس زمانی اتفاق می‌افتد که اثرات معمول پیری زودرس رخ می‌دهد. این زمانی است که بدن شما بزرگتر از سن واقعی شما به نظر می رسد. شایع ترین علائم پیری زودرس عبارتنداز:
- تغییرات پوستی مانند چین و چروک ، لکه های ناشی از افزایش سن ، خشکی، از دست دادن رنگ پوست، هایپرپیگمانتاسیون اطراف سینه و افتادگی.
- ریزش مو یا سفید شدن مو.
- صورت نحیف (گونه های فرورفته).
علت پیری زودرس پوست صورت چیست؟
از آنجایی که با افزایش سن، کوتاه شدن تلومرها اتفاق می‌افتد، سرعت کوتاه شدن این کلاهک های روی DNA ما، سرعت پیری ما را پیش بینی می‌کند. مانند بسیاری از شرایط بیولوژیکی، ژنتیک در سرعت پیری ما نقش دارد. اما برخی از عوامل سبک زندگی می‌توانند سرعت کوتاه شدن تلومرها و در نتیجه سرعت پیری یا ایجاد علائم قابل مشاهده پیری را افزایش دهند. تحقیقات نشان داده است که طول تلومر نه تنها با ژنتیک و محیط ما، بلکه با وضعیت اجتماعی و اقتصادی، وزن بدن، ورزش و عادات سیگار کشیدن ما مرتبط است ( Shanbhag, 2019).
وقتی صحبت از پوست ما می‌شود، قرار گرفتن در معرض نور خورشید مهم ترین عامل خارجی در پیری است. تقریباً 80٪ از پیری پوست صورت به دلیل آسیب خورشید ناشی از اشعه ماوراء بنفش (UV) است.
علاوه بر این، سیگار کشیدن با تسریع پیری پوست گره خورده است. تحقیقات بیشتر همچنین ارتباطی بین سیگار کشیدن و ریزش مو پیدا کرده است. سیگار کشیدن می‌تواند به فیبرهای کلاژن و الاستین در پوست شما آسیب برساند و منجر به علائم پیری زودرس شود.
در حالی که اینها بزرگترین مقصران هستند، عوامل سبک زندگی مانند رژیم غذایی، ورزش، مصرف الکل و استرس می توانند به پیری پوست کمک کنند.
بیشتر علائم پیری زودرس در پوست صورت ظاهر می‌شود. تغییرات پوستی با افزایش سن اتفاق می‌افتد. وقتی زودتر در زندگی ظاهر می‌شوند، علت آن معمولاً از عوامل محیطی یا سبک زندگی است.
قرار گرفتن در معرض نور یکی از دلایل اصلی پیری زودرس است:
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید باعث مشکلات پوستی بسیاری می شود. اشعه ماوراء بنفش (UV) و قرار گرفتن در معرض نور خورشید سریعتر از پیری طبیعی پوست شما را پیر می‌کند. نتیجه آن پیری نوری نامیده می‌شود و مسئول 90 درصد تغییرات قابل مشاهده در پوست شما است. اشعه ماوراء بنفش به سلول‌های پوست آسیب می‌رساند و به تغییرات زودرس مانند لکه های پیری کمک می‌کند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید همچنین خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد.
- نور مرئی پرانرژی (HEV) و مادون قرمز مسئول 10 درصد دیگر تغییرات پوست هستند. نور HEV (که نور آبی نیز نامیده می‌شود) از خورشید و دستگاه‌های الکترونیکی مانند گوشی‌های هوشمند می‌آید. نور مادون قرمز نامرئی است، اما ما اغلب آن را به صورت گرما احساس می‌کنیم. این اشکال نور خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش نمی‌دهند، اما بر کلاژن و خاصیت ارتجاعی پوست تأثیر می‌گذارند.
سایر عوامل محیطی یا سبک زندگی که باعث پیری زودرس می‌شوند عبارتند از:
- سیگار کشیدن: وقتی سیگار می‌کشید، سموم موجود در نیکوتین سلول‌های بدن شما را تغییر می‌دهند. این سموم کلاژن و فیبرهای الاستیک پوست شما را می‌شکنند و منجر به افتادگی، چین و چروک و صورت توخالی و لاغر می‌شوند.
- رژیم غذایی ناسالم: چند مطالعه نشان می‌دهد که رژیم‌های غذایی سرشار از قند یا کربوهیدرات‌های تصفیه شده ممکن است باعث پیری زودرس شود. از طرف دیگر، رژیم‌های غذایی پر از میوه ها و سبزیجات به جلوگیری از تغییرات زودرس پوست کمک می‌کند.
- الکل: نوشیدن بیش از حد الکل می‌تواند به مرور زمان پوست شما را کم آب کرده و به آن آسیب برساند و منجر به علائم پیری زودرس شود.
- خواب ضعیف: مطالعات نشان می دهد که خواب با کیفیت پایین (یا ناکافی) باعث می‌شود سلول‌های شما سریعتر پیر شوند.
- استرس: زمانی که استرس دارید، مغز شما کورتیزول، هورمون استرس را از بدن خارج می‌کند. کورتیزول دو ماده‌ای را که پوست شما را صاف و شاداب نگه می‌دارند مسدود می‌کند: هیالورونان سنتاز و کلاژن.
در موارد نادر، برخی از اختلالات می توانند علائم پیری زودرس را ایجاد کنند:
- سندرم بلوم (Bloom’s Syndrome)
- سندرم کوکاین نوع 1 یا نوع 3.
- سندرم هاچینسون-گیلفورد پروگریا
- دیسپلازی مندیبولواکرال با لیپودیستروفی نوع A.
- سندرم روتموند تامسون
- سندرم سیب لکه‌دار
- سندرم ورنر (Werner syndrome)
چگونه جوان بمانیم و از پیری زودرس جلوگیری کنیم
از آنجایی که عوامل محیطی و سبک زندگی اغلب باعث پیری زودرس می‌شوند، عادات روزانه سالم می‌تواند آن را بهبود بخشد. اگر در حال حاضر علائم پیری زودرس را دارید، در اینجا نحوه جلوگیری از آن و جلوگیری از بدتر شدن آن آمده است:
- از قرار گرفتن در معرض نور خورشید اجتناب کنید: برای محافظت از خود در برابر آسیب‌های خورشید اقدامات لازم را انجام دهید. از ضد آفتاب در تمام طول سال استفاده کنید، حتی اگر قصد دارید در سایه باشید. همیشه از محصولات محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش را انتخاب کنید که حداقل SPF 30 یا بالاتر باشد. از لباس‌های محافظ، از جمله کلاه و عینک آفتابی استفاده کنید. از سولاریوم خودداری کنید (به جای آن از محصولات خود برنزه کننده استفاده کنید).
- سیگار را ترک کنید : اگر سیگار می‌کشید، در اسرع وقت سیگار را ترک کنید. در صورت نیاز به کمک برای ترک سیگار از مشاوره یا پزشک استفاده کنید.
- میوه و سبزیجات بیشتری بخورید: یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند پیری زودرس را متوقف کند. از خوردن قند زیاد یا کربوهیدرات های تصفیه شده خودداری کنید.
- مصرف الکل را کاهش دهید: از آنجایی که الکل باعث پیری زودرس پوست شما می‌شود، کاهش مصرف الکل می تواند به جلوگیری از آسیب بیشتر کمک کند.
- ورزش: فعالیت بدنی منظم گردش خون را بهبود می‌بخشد و سیستم ایمنی بدن شما را تقویت می‌کند که باعث پیری سالم می‌شود.
- از پوست خود مراقبت کنید: روزانه پوست خود را تمیز کنید تا آلودگی، آرایش، عرق یا سایر موادی که باعث تحریک می‌شوند پاک شود. از محصولات پوستی خشن حاوی مواد معطر یا PH بالا دوری کنید.
- سطح استرس خود را کاهش دهید: سعی کنید تا حد امکان استرس را از زندگی خود حذف کنید. تکنیک های سالم مدیریت استرس (مانند مدیتیشن یا ورزش) را برای عوامل استرس زا که نمی‌توانید از آنها دوری کنید پیدا کنید.
- کیفیت (و کمیت) خواب خود را بهبود بخشید: خواب کمتر از هفت ساعت می‌تواند سلول‌های بدن شما را سریعتر پیر کند.
- از حالت های تکراری صورت خودداری کنید. هنگامی که حالت چهره را ایجاد می‌کنید، ماهیچه های زیرین را منقبض می‌کنید. اگر چندین سال یکسان عضلات را منقبض کنید، این خطوط دائمی می‌شوند. استفاده از عینک آفتابی می تواند به کاهش خطوط ایجاد شده در اثر چشم دوزی کمک نماید.
- هر روز مرطوب کننده صورت بزنید. مرطوب کننده آب را در پوست ما حبس می‌کند و ظاهری جوان‌تر به آن می‌بخشد.
- استفاده از محصولات مراقبت از پوست را که باعث سوزش یا خارش می‌شوند را متوقف کنید. وقتی پوست شما می سوزد یا دچار خارش می‌شود، به این معنی است که پوست شما تحریک شده است. تحریک پوست می‌تواند آن را پیرتر نشان دهد.
- پوست خود را به آرامی تمیز کنید. تمیز کردن پوست می‌تواند پوست شما را تحریک کند. تحریک پوست باعث تسریع پیری پوست می شود. شستشوی ملایم به حذف آلودگی، آرایش و سایر مواد بدون تحریک پوست شما کمک می‌کند.
- هیچ وقت دیر نیست. مهم نیست در چه سنی هستید یا تا چه حد ممکن است علائم پیری زودرس پوست داشته باشید، پوست شما همچنان می‌تواند از این تغییرات سبک زندگی بهره‌مند شود. به عنوان مثال، حتی اگر سال هاست که پوست خود را در معرض نور خورشید قرار داده‌اید، باز هم پوست شما از دادن زمان به آن برای بهبودی و محافظت از آن در برابر آسیب های بیشتر سود می‌برد.
(در حال به روزرسانی)
انصافا محشر بود
سپاس از راهنمایی و یاددهی